Αυτοτραυματική συμπεριφορά σε παιδιά, εφήβους και νέους με νοητική υστέρηση
Γ. ΚΟΛΑΪΤΗΣ1, Ν. ΚΟΥΤΟΥΒΙΔΗΣ2
1Παιδοψυχιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών & Γ.Π. Νοσοκομείου Παίδων Αθηνών "Η Αγία Σοφία"
2Ψυχιατρικό Τμήμα Νοσοκομείου Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Αθηνών
Περίληψη
Η Αυτοτραυματική Συμπεριφορά (Α.Σ.) είναι μια από τις πιο σοβαρές, δύσκολες στη διαχείρισή τους και καταστροφικές συμπεριφορές που εκδηλώνονται από νεαρά άτομα με νοητική υστέρηση (μαθησιακές μειονεξίες). Η Α.Σ. έχει επικράτηση 10% σ' αυτό τον πληθυσμό, αλλά ποικίλλει σαν λειτουργία διαφόρων παραγόντων κινδύνου, π.χ. επίπεδο υστέρησης, ηλικία, πλαίσιο διαμονής, ύπαρξη ψυχιατρικής διαταραχής, καθώς και παρουσία αισθητηριακών και επικοινωνιακών ελλειμμάτων. Οι συνηθέστερες, ίσως, λειτουργίες της Α.Σ. είναι: η αναζήτηση προσοχής, η επικοινωνία, η αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων και ο αυτοερεθισμός.
Τα τελευταία είκοσι χρόνια υπάρχει ευρεία συμφωνία πως η Α.Σ. έχει πολλαπλές αιτίες και επιδράσεις. Διάφοροι συμπεριφεριολογικοί και βιολογικοί παράγοντες εμπλέκονται στον καθορισμό της Α.Σ. Η πρόσφατη βιβλιογραφία εξετάζει την επίδραση που η Α.Σ., όπως και άλλες προκλητικές συμπεριφορές, μπορεί να έχουν στη συμπεριφορά των άλλων. Είναι πολύ πιθανή η ύπαρξη μιας διεργασίας αμοιβαίας ενίσχυσης. Από την άλλη, τα συστήματα της ντοπαμίνης, σεροτονίνης και ενδογενών οπιούχων εμπλέκονται στο βιολογικό καθορισμό της Α.Σ. Επιπροσθέτως, ο ρόλος της στις ψυχιατρικές διαταραχές αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο.
Διάφορες παρεμβάσεις έχουν δοκιμαστεί, μεταξύ των οποίων οι συμπεριφεριολογικές και φαρμακολογικές είναι οι δημοφιλέστερες. Παρεμβάσεις μέσω εκπαίδευσης στην επικοινωνία είναι, ίσως, πιο χρήσιμες και αναγκαίες. Η αύξηση του φάσματος επικοινωνίας παιδιών σε κίνδυνο για ανάπτυξη Α.Σ. είναι μια από τις προτεινόμενες στρατηγικές. Τονίζεται η ανάγκη για πρόληψη και πρώιμη παρέμβαση καθώς και η ανάγκη για ευρύτερες παρεμβάσεις με επίδραση στο άτομο, σαν σύνολο.
Λέξεις-κλειδιά: Αυτοτραυματική Συμπεριφορά, Παιδιά / Έφηβοι / Νέοι, Νοητική Υστέρηση (Μαθησιακές Μειονεξίες).
Πλήρες κείμενο
