ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ-ΑΣΘΕΝΕΙΣ

ΠΑ1. EARLY ONSET DEMENTIA: MAKING DIAGNOSIS & CARE MORE ACCESSIBLE
Dr Vassilis M. Mouratoglou
C. Psychol., AFBPsS, The South London and Maudsley NHS Trust Maudsley Hospital/Institute of Psychiatry, Denmark Hill, London SE5 8AZ

Services for younger adults with dementia are relatively new. Early Onset Dementia (EOD) is rare when compared to the late one, and has been arbitrary defined as onset before the age of 65 (between the 3`d and 6th decade of life). Newens et. al. (1993), researching in the north of England, calculated the annual incidence of dementia in 34/100,000 of those aged between 400 years old, rising to 53.3/100,000 for those between 45 and 64 years old.

This may represent an underestimate, as services are still being develop and this patient group targeted. According to Feran et. al. (1996) such services have been developed sporadically in the U.K. These clients have naturally been cared for by the General Adults Psychiatric Services, which have only limited experience of the needs of people with dementia and their carers. On the other hand when they are referred to Older Adults Mental Health Services, the resources they provide may not be age or activity appropriate for the younger patients and their families. Most services do not see enough patients with EOD to develop specialist facilities for them. Social Services and the Alzheimer's Society sometimes provide specialist day care services, but they are extremely rare, A diagnosis is usually based on the result of the neuropsychological assessment of the client, history from the client and informant and physical examinations (including brain scans). EOD is relatively uncommon for GPs and many working in the NHS and Social Services to be familiar with the unique problems associated with it, such as:

1. Accelerated deterioration of intellect
2. Behavioural problems
3. Patients/Relatives overwhelmed by symptoms usually associated with older adults.

ΠΑ2. Άσκηση στα διάφορα στάδια της άνοιας
Συντονιστής: Χρήστος Α. Μουζακίδης
M.Sc., Καθηγητής Φυσικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού

Ο όρος άνοια περιγράφει μια επίκτητη και εξελισσόμενη κατάσταση με κύρια συμπτώματα τη διαταραχή της μνήμης, την απώλεια της ικανότητας επίλυσης απλών καθημερινών προβλημάτων ή εκμάθησης νέων πραγμάτων, διαταραχή της ικανότητας για σύνθετη σκέψη, λειτουργικές διαταραχές, διαταραχές κρίσης, διαταραχές προσανατολισμού τους στο χώρο και το χρόνο καθώς και διαταραχές στη συμπεριφορά των ασθενών και συναισθηματικές διαταραχές. Η άσκηση από την άλλη πλευρά παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση των φυσικών και γνωστικών ικανοτήτων των ασθενών με άνοια, όπως συντελεί και στη βελτίωση της σναισθηματικής τους κατάστασης. Στο Workshop αυτό θα γίνει μια αναφορά στις διαταραχές που εμφανίζονται κατά την εξέλιξη της άνοιας καθώς και των ικανοτήτων που διατηρούνται μέχρι το τελικό στάδιο. Θα δοθούν παραδείγματα εφαρμογής προγραμμάτων άσκησης ανάλογα με το επίπεδο του ασθενή και θα τονιστούν οι βασικές αρχές που θα πρέπει να ακολουθηθούν για το σχεδιασμό ενός προγράμματος άσκησης. Επίσης θα γίνει αναφορά στη διαμόρφωση της αίθουσας και των οργάνων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

ΠΑ3. Η επίδραση της άσκησης σε ασθενείς με άνοια
Συντονιστής: Χρήστος Α. Μουζακίδης
M.Sc., Καθηγητής Φυσικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού

Είναι γνωστό ότι οι ασθενείς που πάσχουν από νόσο Alzheimer (ΝΑ) διατηρούν τη κινητική τους ικανότητα μέχρι το τελικό στάδιο εξέλιξης. Για το λόγο αυτό η άσκηση αποτελεί ένα σημαντικό μέσο παρέμβασης στην αντιμετώπιση της νόσου. Οι στόχοι που θέτονται σε ένα πρόγραμμα άσκησης για ασθενείς με ΝΑ αφορούν, πέρα από τη διατήρηση ή και βελτίωση της φυσικής τους κατάστασης (δύναμη, ταχύτητα, αντοχή, ευκινησία και ευλυγισία), στη διατήρηση των γνωστικών και λειτουργικών ικανοτήτων των ασθενών, στη βελτίωση της ψυχολογικής κατάστασης και της συμπεριφοράς. Στόχοι της παρούσας εισήγησης είναι η παρουσίαση ερευνών που ασχολήθηκαν με αυτό το θέμα και η κριτική των αποτελεσμάτων τους καθώς και η παρουσίαση του προγράμματος άσκησης που εφαρμόζεται στην Ελλάδα και τα αποτελέσματα του σε ασθενείς με άνοια.

ΠΑ4. Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΕΚΘΕΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ: Η ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ-ΟΝΟΜΑΤΩΝ
Θεοδώρα Κάλλα¹, John Joseph Downes¹, Αnn D.M.Davies^1,2, Αnn Flynn², Ηamid Ali³ & Andrew R Mayes4
¹Department of Psychology, University of Liverpool, Liverpool
²Wirral Community Healthcare NHS Trust, Merseyside
³Wirral Hospital NHS Trust, Merseyside
⁴Department of Clinical Neurology, University of Sheffield, Sheffield

Η συγκεκριμένη έρευνα αναφέρεται στα αποτελέσματα του συνδυασμού δύο μεθόδων της "Προέκθεσης" και της "Οπτικής Απεικόνισης" στην εκμάθηση συσχέτισης προσώπων-ονομάτων σε μία ομάδα δεκαπέντε (15) αμνησιακών. Η μέθοδος της Προέκθεσης περιλάμβανε: α) την παρουσίαση του προσώπου μόνο για έξι (6) δευτερόλεπτα και β) την παραγωγή κρίσεων για το πρόσωπο του ατόμου που απεικονίζεται στην φωτογραφία (π.χ. έντιμος, πρόσχαρος, φιλικός) πριν συσχετισθεί με το όνομα για τέσσερα ακόμη δευτερόλεπτα. Η μέθοδος της "Οπτικής Απεικόνισης" περιλάμβανε: α) την δημιουργία οπτικών αναπαραστάσεων που συνδέουν το κάθε πρόσωπο με το συσχετιζόμενο όνομα και β) την έκθεση της κάθε δυάδας προσώπου-ονόματος καθώς και του μνημονικού σύνδεσμου των δύο πληροφοριακών μονάδων για δέκα( 10) δευτερόλεπτα.

Όταν οι δύο μέθοδοι συνδυάστηκαν, οι αμνησιακοί βελτίωσαν σημαντικά την επίδοση τους και ανακάλεσαν σχεδόν διπλάσιο αριθμό ονομάτων στην πρώτη προσπάθεια ανάκλησης.

ΠΑ5. ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΟΥ ΠΑΣΧΟΥΝ ΑΠΟ ΝΟΣΟ ALZHEIMER
Γκαβοπούλου Ζ. , Γκαβοπούλου Ε., Αποστολίδη K

Σκοπός της εργασίας είναι η αναφορά στο ρόλο του οδοντιάτρου όταν αυτός ασχολείται με ασθενείς που πάσχουν από Alzheimer και κατά πόσο η οδοντική και στοματική κατάσταση επηρεάζει την εξέλιξη της νόσου. Την τελευταία τριετία, αντιμετωπίσαμε και μελετήσαμε στο οδοντιατρείο ή στον ιδιωτικό τους χώρο 17 ασθενείς που έπασχαν από Αlzheimer διαφόρου βαθμού βαρύτητας. Οι 9 ήταν γυναίκες και οι 8 άνδρες. Η μέση ηλικία τους ήταν 67 χρόνια. Από ελαφρά αρχόμενη Αlzheimer έπασχαν 4 ασθενείς, ενώ οι υπόλοιποι ήταν μέσης και προχωρημένης βαρύτητας. Μελετήσαμε την αντίδρασή τους στην πρώτη επαφή με τον οδοντίατρο και το οδοντιατρικό περιβάλλον τόσο γι' αυτούς που προϋπήρξαν οδοντιατρικοί ασθενείς όσο και για εκείνους που ήλθαν σε επαφή με το περιβάλλον για πρώτη φορά. Η στοματική κατάσταση των ασθενών ήταν στις περισσότερες περιπτώσεις ανάλογη της βαρύτητας της νόσου. Δύο ασθενείς επισκεφτήκαμε στο σπίτι τους αλλά μόνο στον ένα κατέστη δυνατή η οδοντιατρική πράξη. Όλοι οι ελαφρά πάσχοντες μετά την δεύτερη ή τρίτη επαφή συνεργάστηκαν ικανοποιητικά ενώ στους υπόλοιπους μόνο στο 45% κατέστη δυνατή η οδοντιατρική παρέμβαση. Συμπερασματικά καταλήγουμε ότι οι ασθενείς με Αlzheimer αρχόμενου σταδίου συνεργάζονται ικανοποιητικά με τον οδοντίατρο. Από τους υπόλοιπους οι μισοί περίπου είναι δυνατόν να ανεχθούν οδοντιατρικές πράξεις ήσσονος σημασία. Επίσης ότι η κατάσταση της στοματικής υγείας δεν επηρεάζει θετικά ή αρνητικά την εξέλιξη της νόσου, αλλά η καλή οδοντική κατάσταση δημιουργεί ευχάριστες μασητικές μνήμες και αυξάνει τον χρόνο αυτοεξυπηρέτησης των ασθενών.

ΠΑ6. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΟΥΝ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΝΟΣΟ ALZHEIMER
Σ. Κάσινου, Α. Παρανού, Μ. Τζιβανάκη
Φοιτήτριες ΤΕΙΘ, Τμήμα Νοσηλευτικής, Σίνδος ΤΚ 54101, Θεσσαλονίκη

Η αύξηση του προσδόκιμου ορίου επιβίωσης των ανθρώπων τα τελευταία χρόνια οδήγησε στην αύξηση των ασθενειών που σχετίζονται με το γήρας. Η νόσος Alzheimer μπορεί να χαρακτηριστεί ως μία νόσος της γεροντικής ηλικίας χωρίς δυστυχώς να αποκλείεται να εμφανιστεί και σε άτομα ηλικίας κάτω των 65 ετών (προγεροντική μορφή της νόσου).

Σκοπός της παρούσης έρευνας ήταν να μελετήσει τους παράγοντες που συμβάλουν στην δημιουργία θεραπευτικού περιβάλλοντος σε ασθενείς με τη νόσο Alzheimer. Ως τέτοιοι παράγοντες καθορίστηκαν οι ακόλουθοι:

• ιατροφαρμακευτική περίθαλψη-νοσηλευτική φροντίδα
• παρεμβάσεις αποκατάστασης (φυσιοθεραπεία-λογοθεραπεία κ.α.)
• κρατική μέριμνα
• εκπαίδευση-ψυχολογική στήριξη ασθενούς και οικογενείας
• κοινωνική ενεργοποίηση (σωματεία, εθελοντές, κέντρα ημέρας)

Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από φροντιστές ασθενών με νόσο Αlzheimer στην περιοχή του δήμου Θεσσαλονίκης. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για την πραγματοποίηση της έρευνας ήταν η χρήση ενός ερωτηματολογίου το οποίο ήταν ανώνυμο και τα στοιχεία που καταγράφηκαν χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά για τη διεξαγωγή της εν λόγω έρευνας. Μετά τη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων έγινε η συγκέντρωση των πληροφοριών που καταγράφηκαν, συμπέρασμα των οποίων είναι ότι καθένας από τους παραπάνω παράγοντες και όλοι μαζί συντελούν στην ικανοποίηση των βιολογικών αναγκών των ασθενών και στη διασφάλιση της ποιότητας ζωής τους.

ΠΑ7. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ
Α. Ζαμπούνη-Δεσποτίδου
Δ.Σ. 6^o ΚΑΠΗ Δήμου Θεσσαλονίκης

Σκοπός: Να επισημανθούν βιωματικά τα ψυχολογικά προβλήματα της τρίτης ηλικίας και να αντιμετωπισθούν εκείνα που επιδρούν αρνητικά, στην ψυχοσωματική υγεία των ηλικιωμένων, με κατάλληλα προγράμματα πρόληψης, επικοινωνίας, εκπαίδευσης.

Αποτελέσματα: μελέτης και εμπειρίας έδειξαν ότι: η μεγαλύτερη, με συνεχώς αυξανόμενο πληθυσμό ομάδα είναι των ηλικιωμένων. Με προβλήματα ψυχοσωματικής υγείας, και κοινωνικής απομόνωσης. Θετικά μηνύματα ελπίδας τα στατιστικά στοιχεία των ΚΑΠΗ, που αναφέρουν ότι έχουν μειωθεί σημαντικά, στην 20ετή λειτουργία τους, τα ποσοστά κατάθλιψης των μελών τους. Οι προσπάθειες των λειτουργών υγείας, ψυχολόγων, φυσιοθεραπευτών, κοινωνικών λειτουργών, εστιάζονται με αγάπη, στους αισθηματικούς παράγοντες για την αποκατάσταση της υγείας των ηλικιωμένων.

Στηρίζουν την αισιοδοξία τους, τη δίψα για ζωή, την αυτοεκτίμηση και τα αποθέματα εμπειριών της ζωής τους.

Συμπεράσματα: Όσοι ασχολούνται με τα άτομα τρίτης ηλικίας βρίσκονται αντιμέτωποι με μια ομάδα ανθρώπων με αφάνταστο πλούτο στις ικανότητες τους, στις γνώσεις, στις εμπειρίες και στην κρίση τους.

Ο θεσμός των ΚΑΠΗ δίνει στα μέλη του ρόλους, ερεθίσματα, δραστηριότητες που τους εκφράζουν. Εξάλλου η συντροφικότητα και η ομαδοποίηση είναι το φάρμακο του απομονωτισμού και αυτό είναι το ζητούμενο.

ΠΑ8. ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Φωτεινή Κουντή
Γνωστική Ψυχολόγος, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Σχολή Ψυχολογίας Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer's

Τραυματισμοί του εγκεφάλου, και νευρολογικές ή εκφυλιστικές νόσοι, επιφέρουν σημαντικές γνωστικές βλάβες σε πολλές περιοχές της εγκεφαλικής λειτουργίας. Συνηθέστερες βλάβες είναι οι μνημονικές διαταραχές, οι περιορισμοί στη συγκέντρωση και στην προσοχή, οι ελλείψεις στην αντίληψη και στην επικοινωνία, και οι δυσκολίες με την ανάγνωση, τη γραφή, τα μαθηματικά, τον σχεδιασμό και την κριτική ικανότητα. Για περισσότερο από πενήντα χρόνια, αυτές οι γνωστικές ελλείψεις έχουν αντιμετωπισθεί μ' αυτό που σήμερα ονομάζεται θεραπεία γνωστικής αποκατάστασης. Κατά ένα ευρύτατα αποδεκτό όρο, θεραπεία γνωστικής αποκατάστασης θεωρείται ότι είναι: ένα σαφώς καθορισμένο σύνολο δομημένων δραστηριοτήτων, οι οποίες βελτιώνουν την ανώτερη εγκεφαλική λειτουργία ενός ασθενούς με εγκεφαλική βλάβη, ή βοηθούν τον/την ασθενή να κατανοήσει καλύτερα τη φύση αυτών των δυσκολιών, ενώ του/της διδάσκουν μεθόδους αντιστάθμισης. Η θεραπεία γνωστικής αποκατάστασης διακρίνεται στην άμεση επανεκπαίδευση, η οποία περιλαμβάνει ενεργητική μείωση των επιδράσεων της βλάβης, και στην υποκατάσταση της λειτουργίας που πάσχει χρησιμοποιώντας αντισταθμιστικές μεθόδους. Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας γνωστικής αποκατάστασης συνεχίζει να εξετάζεται επισταμένως από τους ερευνητές, σε μια προσπάθεια για να καθιερωθούν κριτήρια άσκησης σ' αυτό το πεδίο και εξειδίκευση των ειδικών που θα παρέχουν τη θεραπεία. Η κινητοποίηση του ασθενούς, οι τεχνικές θεραπείας γνωστικής αποκατάστασης, και η διάρκεια της εκπαίδευσης των ασθενών, είναι παράγοντες που επηρεάζουν τα καλά αποτελέσματα της παρέμβασης. Η θεραπεία γνωστικής αποκατάστασης, σαν ένα σημαντικό στοιχείο των υπηρεσιών αποκατάστασης, είναι πιο αποτελεσματική όταν οι ανάγκες των ασθενών αντιστοιχούν πλήρως στις προσπάθειες αποκατάστασης και περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα μιας οργανωμένης μονάδας αποκατάστασης.

ΠΑ9. ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΛΩΣΣΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΟΙΑ (ΠΙΘΑΝΗ ΝΟΣΟΣ ALZHEIMER)
Τσάνταλη Ελένη
Τμήμα Ψυχολογίας Α.Π.Θ.

Η γνωστική νευροψυχολογία είναι ένα υβριδικό μοντέλο που συνδέει την ψυχολογία με την κλινική νευροψυχολογία και στοχεύει να αξιολογήσει τα γνωστικά μοντέλα διερευνώντας τη δυναμική τους στην ερμηνεία της επίδοσης ασθενών με γνωστικές διαταραχές. Προσπαθεί να προσφέρει εξηγήσεις που βασίζονται σε θεωρητικά μοντέλα για το τι ακριβώς πάει λάθος, τι διατηρείται στο πολυσύνθετο νοητικό σύστημα που είναι υπεύθυνο για τη συγκεκριμένη νοητική δραστηριότητα, γι' αυτό αποσκοπεί να ανακαλύψει πως το σύστημα που έχει υποστεί βλάβη διαφοροποιείται από το φυσιολογικό. Τέλος προσπαθεί να χρησιμοποιήσει προγράμματα αποκατάστασης που στηρίζονται σε μια θεωρητική ανάλυση της φύσης της διαταραχής που πρέπει να αποκατασταθεί.

Ένας σημαντικός αριθμός μελετών της ΓΝΠ τροφοδότησε το ενδιαφέρον των ερευνητών και των κλινικών. Οι ερευνητές βρήκαν ότι τα δεδομένα από τα προγράμματα αποκατάστασης μπορούν να δώσουν σημαντικές πληροφορίες στο γνωστικό μοντέλο που χρησιμοποιείται ως οδηγός στην παρέμβαση επιτρέποντας τη διερεύνηση των συνδέσεων και αποσυνδέσεων των συμπτωμάτων σε σχέση με το χρόνο. Οι κλινικοί βρήκαν ότι αυτή η προσέγγιση είναι χρήσιμη για την πρόβλεψη του είδους γενίκευσης σε λειτουργίες που δε χρησιμοποιούνται και για την αναγνώριση ασθενών που είναι δυνατό να ανταποκριθούν σε συγκεκριμένες παρεμβάσεις.

Η ΓΝΠ μπορεί να εφαρμοστεί και σε ανοϊκούς ασθενείς ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια της νόσου και να βοηθήσει την αποκατάσταση συγκεκριμένων γλωσσικών διαταραχών που βιώνουν αυτοί οι ασθενείς αλλά και να διαφωτίσει και τους γλωσσικούς μηχανισμούς που υφίστανται βλάβη με την εξέλιξη της νόσου.

ΠΑ10. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΤΗ ΝΟΣΟ ALZHEIMER ΚΑΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ
Σοφία Ιωάννου-Παπαδοπούλου
Επίκουρος Καθηγήτρια, Τμ. Φυσικοθεραπείας ΤΕΙΘ Νοσοκομείο ΤΕΙΘ, Τμήμα Φυσικοθεραπείας

Η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση στους ασθενείς με τη Νόσο Alzheimer κρίνεται ολοένα και περισσότερο αναγκαία όχι βέβαια γιατί συμβάλλει στην αναχαίτηση της πορείας της νόσου, αλλά επειδή στοχεύει στη διατήρηση της ανεξαρτησίας του για όσο το δυνατό μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής του.

Σε κάθε περίπτωση προκαταρκτικά της προσέγγισης επιβάλλεται λεπτομερής αξιολόγηση προκειμένου να καθορισθούν οι στόχοι και η στρατηγική της φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης.

Κατά την αξιολόγηση εντοπίζονται τα υποκειμενικά και τα αντικειμενικά δεδομένα του κάθε ασθενή σε συνδυασμό με τις μεταβολές που επέρχονται ως φυσικό επακόλουθο της αύξησης της ηλικίας.

Η υποκειμενική πληροφόρηση περιλαμβάνει στοιχεία όπως ο προσανατολισμός του ασθενή, το νοητικό του επίπεδο, η ύπαρξη πόνου και των χαρακτηριστικών του, η ύπαρξη δύσπνοιας, οι δυνατότητες επικοινωνίας και οι σχέσεις του με το οικογενειακό του περιβάλλον.

Η αντικειμενική πληροφόρηση που έχει ως γνώμονα τη νοητική και φυσική κατάσταση του ασθενή περιλαμβάνει την εκτίμηση των συστημάτων ό όπως του μυοσκελετικού, νευρικού, καρδιαγγειακού και του αναπνευστικού σε συνδυασμό με τις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής.

Οι πληροφορίες αυτές θα οδηγήσουν στον καθορισμό των στόχων καθώς και στην επιλογή των μέσων της φυσικοθεραπευτικής προσέγγισης, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της ηλικίας και της κατάστασης του ασθενή.

ΠΑ11. Η ΜΕΘΟΔΟΣ P.N.F. ΩΣ ΜΕΣΟΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΤΗ ΝΟΣΟ ALZHEIMER
Σάββας Μαυρομούστακος
Καθηγητής Εφαρμογών Τμ. Φυσικοθεραπείας ΤΕΙΘ, P.N.F. Therapist

Η εισήγηση αναφέρεται στην εφαρμογή μια συγκεκριμένης Φυσικοθεραπευτικής μεθόδου, της P.N.F. (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation), σε ασθνείς με νόσο Alzheimer.

Η φιλοσοφία της P.N.F. βρίσκει άμεση εφαρμογή σε ασθενείς Alzheimer καθώς:

• η θεραπεία απευθύνεται στο άτομο συνολικά, χωρίς να εστιάζεται σε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα ή σε ένα τμήμα του σώματος
• όλοι οι άνθρωποι, και αυτοί με δυσλειτουργία, έχουν δυνατότητες σε λανθάνουσα κατάσταση που πρέπει να ενεργοποιηθούν
• η θεραπευτική προσέγγιση είναι πάντοτε θετική καθώς χρησιμοποιεί τις δυνατότητες του ασθενούς σε φυσικό και ψυχολογικό επίπεδο
• ο στόχος της όλης θεραπείας είναι η επίτευξη του υψηλότερου επιπέδου λειτουργικότητας. Οι βασικές αρχές και οι τεχνικές της P.N.F. περιέχουν όλα εκείνα τα μηνύματα (διευκολύνσεις) που μπορεί να βοηθήσουν κάποιον ασθενή με δυσκολία στην οργάνωση της κίνησης:
• οπτική και λεκτική πληροφόρηση-αστική επαφή
• μαζικά σχήματα κίνησης των άκρων και του κορμού που είναι αναπόσπαστο τμήμα της φυσιολογικής λειτουργικής κίνησης.

Τέλος η P.N.F. εάν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα (χέρια, πνεύμα, ψυχή) μπορεί να γίνει πραγματικά διασκέδαση για κάποιον ασθενή με Alzheimer.

ΠΑ12. ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ-ΚΙΝΗΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΝΟΣΟ ALZHEIMER
Σταυρούλα Τσολακίδου-Barich
ΕΡΓ. ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ ΤΜ. ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΕΙΘ

Η νόσος Alzheimer χαρακτηρίζεται από προοδευτική έκπτωση των γνωστικών, λειτουργικών και κοινωνικών ικανοτήτων του ατόμου. Στην σταδιακή εξέλιξη της νόσου μεταξύ των άλλων παρατηρούνται κινητικά προβλήματα, διαταραχές ισορροπίας, βάδισης και δυσκολία στην εκτέλεση συνεργικών κινήσεων.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μπορέσει να διατηρηθεί ένας καλός κινητικός έλεγχος και ένα καλό επίπεδο της λειτουργικής δραστηριότητας του ατόμου μέσω της σωστής προσέγγισης και στρατηγικής της φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης.

Η έγκαιρη φυσικοθεραπευτική παρέμβαση και ο σωστός σχεδιασμός προγράμματος φυσικοθεραπείας στοχεύουν στην διατήρηση του κινητικού ελέγχου και της λειτουργικής δραστηριότητας του ατόμου με απώτερο σκοπό την διατήρηση ή και βελτίωση της ποιότητας ζωής και καθημερινών δραστηριοτήτων.

Η κινησιοθεραπεία σε όλες της τις μορφές, απλή παθητική ή ενεργητική κίνηση, λειτουργική δραστηριότητα, έντονη άσκηση, έως και ένα πλήρες ομαδικό, κατά ζεύγη ή εξατομικευμένο πρόγραμμα κινησιοθεραπείας θεωρείται μία απαραίτητη και επιθυμητή φυσικοθεραπευτική παρέμβαση με ρόλο τόσο προληπτικό όσο και θεραπευτικό.

ΠΑ13. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ FELDENKRAIS
Στυλιανός Κ. Ρόσμπογλου
Καθηγητής Εφαρμογών Φυσικοθεραπείας Τ.Ε.Ι.Θ. Feldenkrais Teacher-Practitioner Νοσοκομείο ΤΕΙΘ, Τμήμα Φυσικοθεραπείας

«Να γνωρίζεις τον εαυτό σου». Πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν αυτή τη φράση από τον χρησμό του μαντείου των Δελφών, σαν το κλειδί της γνώσης. Ωστόσο λίγοι μας έχουν προσφέρει πρακτικές οδηγίες για το πώς να επιτύχουμε την αυτογνωσία.

Η μέθοδος Feldenkrais είναι ένας τρόπος να μάθουμε. Μπορούμε να μάθουμε από τον οργανικό τρόπο ανάπτυξης της φυσιολογικής κίνησης, να λειτουργούμε πιο αναπαυτικά και με μεγαλύτερη επάρκεια.

Η κατανόηση μέσα από την κίνηση αφορά όλο το σώμα και δρα θεραπευτικά σαν δευτερογενές αποτέλεσμα της αναδιοργάνωσης όλου του αισθητικοκινητικού συστήματος. Επιδρά αυτόματα και στις υπόλοιπες λειτουργίες που καθορίζουν τη δράση του οργανισμού μας όπως η αίσθηση, το συναίσθημα και η σκέψη. Κάθε ενέργεια και δράση του ανθρώπου συμπεριλαμβάνει στοιχεία και από τις τέσσερεις αυτές λειτουργίες που είναι αλληλοεξαρτώμενες. Η διαδικασία της μάθησης που αρχίζει από την πρώτη μέρα στη ζωή μας, περιορίζει και τις τέσσερεις αυτές λειτουργίες κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μας προσαρμόσει στις απαιτήσεις του οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντός μας. Απαγορεύσεις, ηθική, καλό και κακό, σωστό και λάθος, σκοποί ξένοι προς τις εσωτερικές μας βιολογικές και ψυχικές ανάγκες, περιορίζουν την ελευθερία τόσο της κίνησης όσο και της αίσθησης, των συναισθημάτων ή της σκέψης. Ο περιορισμός τους όμως κάθε άλλο παρά αυτονόητος είναι για τον οργανισμός μας, ο οποίος με αυτόν τον τρόπο καταπιέζεται. Όταν η καταπίεση και οι φόβοι, από τους οποίους αυτή συνοδεύεται, περιορίζουν τις λειτουργίες του οργανισμού πέρα από ένα ανεκτό μέτρο, η ζωή μας γίνεται δυσάρεστη, υποφέρουμε και αρρωσταίνουμε.

Επαναφέροντας τη χαμένη κινητικότητα, η μέθοδος Feldenkrais εφάπτεται μεθόδων ψυχοθεραπευτικών, οι οποίες επιδιώκουν την απελευθέρωση των αισθήσεων, των συναισθημάτων και της σκέψης από τις καταπιεστικές απωθήσεις της διαδικασίας της μάθησης, δηλαδή των σχέσεων της πρώιμης παιδικής ηλικίας.

Η λειτουργική ολοκλήρωση έχει σαν στόχο να συνθέσει τα επί μέρους στοιχεία των κινητικών μας προτύπων, ώστε αυτά να κατανοηθούν από το πανέξυπνο νευρικό μας σύστημα και να ενσωματωθούν σαν φυσιολογικά πρότυπα κίνησης στην καθημερινή μας πρακτική.