Πρότυπο Παρουσίασης Βιβλιογραφικών Παραπομπών
ΠΑΝΤΕΛΗ ΜΠΡΑΤΤΗ*

Βιβλιοθηκονόμος

1. Eισαγωγή

Στο άρθρο αυτό παρουσιάζονται οι κανόνες σύνταξης βιβλιογραφικών παραπομπών, που θα πρέπει να ακολουθούν οι συγγραφείς άρθρων του περιο-δικού. Οι κανόνες αυτοί ακολουθούν το Ελληνικό Πρότυπο του ΕΛ.Ο.Τ. 560/1994: «Τεκμηρίωση-Βιβλιογραφικές παραπομπές-Περιεχόμενο, μορφή και δομή», το οποίο έχει συνταχθεί με βάση το αντίστοιχο διεθνές πρότυπο, ISO 690/1987, προσαρμοσμένα στις ανάγκες του περιοδικού «Εγκέφαλος»: Αρχεία Νευρολογίας και Ψυχιατρικής.

2. Βιβλιογραφικές παραπομπές σε βιβλία

Στις βιβλιογραφικές παραπομπές σε βιβλία, θα πρέπει να παρουσιάζονται, με την παρακάτω σειρά οι πληροφορίες από τα εξής πεδία:

(1) Κύριες Συγγραφικές υπευθυνότητες
(2) Τίτλοι και υπότιτλοι
(3) Εκδοση
(4) Δημοσίευση (τόπος, εκδότης και χρονολογία)
(5) Εκταση
(6) Αριθμός ISBN

Στο τέλος της εισαγωγής των πληροφοριών κάθε πεδίου πρέπει να ακολουθεί τελεία (.). Αν ακολουθεί πληροφορία από άλλο πεδίο θα πρέπει να χρησιμοποιείται ένα κενό διάστημα ( ),παύλα (-) και κενό διάστημα ( ) πριν την εισαγωγή των πληροφοριών του επόμενου πεδίου.

2.1. Κύριες συγγραφικές υπευθυνότητες

Με τον όρο υπευθυνότητες εννοούμε τα φυσικά πρόσωπα (π.χ. συγγραφείς ή επιμελητές έκδοσης σε συλλογικά έργα) ή τα συλλογικά όργανα (π.χ. ένας Ιατρικός Σύλλογος, που διοργανώνει και εκδίδει τα περιεχόμενα μιας συνάντησης).

Όταν την κύρια συγγραφική υπευθυνότητα μοιράζονται δύο (2) ή τρία (3) πρόσωπα ή συλλογικά όργανα, τότε καταγράφονται όλα τα ονόματα, με πρώτο αυτό που προβάλλεται εμφανέστερα στο βιβλίο ή παρουσιάζεται πρώτο. Τα φυσικά πρόσωπα ή συλλογικά όργανα χωρίζονται με κενό διάστημα ( ), ερωτηματικό (;) και κενό διάστημα ( ).

Όταν την κύρια συγγραφική υπευθυνότητα μοιράζονται περισσότερα από τρία (3) πρόσωπα ή συλλογικά όργανα, τότε καταγράφεται το όνομα που προβάλλεται εμφανέστερα στο βιβλίο ή παρουσιάζεται πρώτο, ακολουθούν τρεις τελείες (...) και η συντομογραφία του και άλλοι μέσα σε παρένθεση (...[κ.ά.])

Όταν δεν υπάρχει κύρια υπευθυνότητα, το στοιχείο παραλείπεται.

Τα ονόματα των φυσικών προσώπων δίνονται με την μορφή:

Επίθετο στην ονομαστική (π.χ. Γιαννίκος), κόμμα (,) κενός χαρακτήρας ( ), όνομα στην ονομαστική (π.χ.Νικόλαος) ή αρχικά ονόματος και πατρώνυμο (π.χ. Ν.Γ.)

Παραδείγματα:

Γιαννίκος, Νικόλαος
Κόνας, Γ.Κ. (επιμ.)
Μπούμη-Παπά, Ρίτα
Γιαννίκος, Νικόλαος ...[κ.ά.]
Πετρόμπεης, Κωνσταντίνος ; Νταλαγιάννης Δημήτρης

Τα συλλογικά όργανα θα πρέπει να δίνονται με πλήρη ανάπτυξη του ονόματός τους. Όταν ένα συλλογικό όργανο υπάγεται σε κάποιο ανώτερο όργανο, δώστε πρώτα το ανώτερο συλλογικό όργανο, μετά τελεία (.), κενό διάστημα ( ) και το όνομα του κατώτερου τμήματος.

Σε περίπτωση υπουργείων, δώστε πριν το συλλογικό όργανο το όνομα της χώρας που ανήκει το υπουργείο

Παραδείγματα:

Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος
Ελλάδα. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Διεύθυνση Δημόσιων Οικονομικών
ΑριστοτέλειοΠανεπιστήμιο Θεσσαλονίκής. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Φιλολογίας. Τομέας Ελληνικής Φιλολογίας

2.2. Τίτλοι και υπότιτλοι

Ο τίτλος καταχωρείται όπως εμφανίζεται στην σελίδα τίτλου του βιβλίου. Αν κριθεί πως και ο υπότιτλος του βιβλίου, περιέχει σημαντικές πληροφορίες για τον προσδιορισμό του περιεχομένου του βιβλίου, δώστε τον μετά τον τίτλο με κενό διάστημα ( ) άνω κάτω τελεία (:) και κενό διάστημα( ).

Παραδείγματα:

Ανομικά αφασικά συμπτώματα
Επιληψία: τρόποι θεραπείας

2.3. Έκδοση

Δώστε εδώ τον αριθμό έκδοσης του βιβλίου, όπως εμφανίζεται σε αυτό, εκτός της πρώτης έκδοσης, με συντομογραφίες.

Παραδείγματα:

3η έκδ.
Νέα έκδ. βελτ.
5η έκδ. αναθ.
7η έκδ. συμπλ.
9η έκδ. συμπλ. και βελτ.

2.4. Δημοσίευση (τόπος, εκδότης και χρονολογία)

Τα υποπεδία αυτού του πεδίου εισάγονται με τα εξής σύμβολα:

Τόπος: Εκδότης ; άλλος εκδότης, Χρονολογία

Τόπος

Δώστε το τόπο έκδοσης όπως παρουσιάζεται στην σελίδα τίτλου του βιβλίου. Αν υπάρχουν δύο ή περισσότεροι τόποι, δώστε μόνο τον πρώτο αναφερόμενο. Αν δεν υπάρχει τόπος δημοσίευσης δώστε την συντομογραφία του «χωρίς τόπο» (χ.τ.) μέσα σε αγκύλες ([χ.τ.]). Μετά το τέλος του τόπου αφήστε κενό ( ) και δώστε άνω κάτω τελεία (:) για να ακολουθήσει ο εκδότης.

Παραδείγματα:

Αθήνα:
Πάτρα:
[χ.τ.]:

Εκδότης

Δώστε εδώ τον εκδότη του βιβλίου, σε πλήρη ή συντομευμένη μορφή, παραλείποντας εταιρικές και άλλες εκφράσεις του τύπου «και Σια», «και Υιοί», «Α.Ε.». Αν υπάρχουν δύο ή περισσότεροι εκδότες, δώστε μετά τον πρώτο και τους υπόλοιπους, με κενό διάστημα ( ), το ελληνικό ερωτηματικό (;) και κενό διάστημα ( ).

Αν δεν υπάρχει εκδότης στο βιβλίο, δώστε την συντομογραφία του «χωρίς όνομα» μέσα σε αγκύλες, π.χ. [χ.ό.]. Μετά το τέλος του εκδότη δώστε κόμμα (,) και κενό διάστημα ( ) για να ακολουθήσει η χρονολογία έκδοσης.

Παραδείγματα:

Αθήνα: Εστία,
Πάτρα: Αχαϊκές Εκδόσεις ; Δημοτική Πινακοθήκη,
Αθήνα: [χ.ό.],
[χ.τ.]: Αφοί Τολίδη,

Χρονολογία

Δώστε την χρονολογία έκδοσης, χρησιμοποιώντας πάντα αραβικούς αριθμούς. Αν ένα βιβλίο έχει δημοσιευτεί στην διάρκεια πολλών ετών, δίνεται το αρχικό έτος, παύλα (-), και το τελευταίο έτος (π.χ. 1973-1978). Αν η δημοσίευση,δεν έχει ολοκληρωθεί, δίνεται η πρώτη χρονολογία, παύλα (-) και ακολουθούν τέσσερα κενά διαστήματα ( ).Αν δεν είμαστε σίγουροι για την χρονολογία έκδοσης δίνουμε την πληροφορία μέσα σε αγκύλες (π.χ. [1988]. Αν υπολογίζουμε κατά προσέγγιση την ημερομηνία χρησιμοποιούμε ερωτηματικό (;) και παύλες (-) για να αντικαταστήσουμε την πληροφορία που δεν διαθέτουμε.

Παραδείγματα:

1988 (το βιβλίο εκδόθηκε το 1988)
1974-1983 (το βιβλίο εκδόθηκε μεταξύ των ετών 1974-1983)
2001- (η δημοσίευση του βιβλίου συνεχίζεται)
[2002] (η χρονολογία έκδοσης είναι μάλλον το 2002
[2002;] (κατά προσέγγιση η χρονολογία έκδοσης είναι το 2002)
[199-] (το βιβλίο εκδόθηκε την δεκαετία του 1990)
[199-;] (το βιβλίο εκδόθηκε πιθανότατα την δεκαετία του 1990)
[19--] (το βιβλίο εκδόθηκε στην διάρκεια του εικοστού αιώνα)
[19--;] (το βιβλίο εκδόθηκε πιθανότατα στην διάρκεια του εικοστού αιώνα.

2.5. Έκταση

Δώστε εδώ τον αριθμό των σελίδων ή των τόμων του βιβλίου με τις αντίστοιχες συντομογραφίες.

Παραδείγματα:

503 σ.
ix., 432 σ.
5 τ.
τ. (άγνωστος αριθμός τόμων)

2.6. Αριθμός ISBN

Δώστε εδώ τον πρότυπο αριθμό του βιβλίου, χρησιμοποιώντας πριν την εισαγωγή την λέξη ISBN και ένα κενό διάστημα ( ).

Παράδειγμα:

ISBN 966-05-0066-5

3. Βιβλιογραφικές παραπομπές σε άρθρα περιοδικών

Στις βιβλιογραφικές παραπομπές σε άρθρα περιοδικών, παρουσιάζονται, με την παρακάτω σειρά, οι πληροφορίες από τα εξής πεδία:

(1) Κύριες Συγγραφικές υπευθυνότητες
(2) Τίτλοι και υπότιτλοι
(3) Τίτλος περιοδικού
(4) Αρίθμηση τεύχους-τόμου περιοδικού
(5) Σελίδες άρθρου

Στο τέλος της εισαγωγής των πληροφοριών κάθε πεδίου πρέπει να ακολουθεί τελεία (.). Αν ακολουθεί πληροφορία από άλλο πεδίο θα πρέπει να χρησι-μοποιείται ένα κενό διάστημα ( ), παύλα (-) και κενό διάστημα ( ) πριν την εισαγωγή των πληροφοριών του επόμενου πεδίου.

3.1. Κύριες συγγραφικές υπευθυνότητες

Ισχύει ότι έχει αναφερθεί στο κεφάλαιο 2.1

3.2. Τίτλοι και υπότιτλοι

Ισχύει ότι έχει αναφερθεί στο κεφάλαιο 2.2

3.3. Τίτλος περιοδικού

Δώστε εδώ το τίτλο του περιοδικού από όπου προέρχεται το άρθρο. Ο τίτλος θα πρέπει να υπογραμμίζεται. Αν χρειαστεί, δώστε και τον υπότιτλο του περιοδικού, με τον ίδιο τρόπο που δίνεται τον υπότιτλο του τίτλου του άρθρου.

3.4. Αρίθμηση τεύχους-τόμου περιοδικού

Δώστε εδώ την αρίθμηση του τεύχους-τόμου του περιοδικού από όπου προέρχεται το άρθρο. Δώστε πρώτα το έτος μετά τον τόμο (συντομογραφία Τ ή V) και μετά το τέυχος (Τχ ή Νο). Χωρίστε διαφορετικές ενότητες με κόμμα (,) και κενό διάστημα.

Παραδείγματα:

1986, τ. 3, τχ. 6, 2001, ν.6, no.3.

3.5. Σελίδες άρθρου

Δώστε τις σελίδες στις οποίες βρίσκεται το άρθρο, χρησιμοποιώντας την συντομογραφία σ.

Παραδείγματα:

σ. 134-138
σ. 450-478

ΒΙΒΛΙΑ

Κύρια υπευθυνότητα (π.χ. Συγγραφέας, συλλογικό όργανο) Αξελός, Κώστας

Τίτλος: Υπότιτλος Ανοιχτή συστατική : Προς τους Έλληνες

Αριθμός έκδοσης 2η έκδ.

Δημοσίευση (τόπος : εκδότης : χρονολογία έκδοσης)

Έκταση 148 σ.
Αριθμός ISBN 906-05-0066-5

Παράδειγμα: Αξελός, Κώστας.-Ανοιχτή συστατική : Προς τους έλληνες. - 2η έκδ. - Αθήνα : Εστία, 1989. - 148 σ. - ISBN 906-05-0066-5

ΑΡΘΡΑ ΣΤΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ

Κύρια υπευθυνότητα (π.χ. Συγγραφέας) Κουλούμπης, Ε., Σαμουηλίδης, Ι.Δ.

Τίτλος Το δικαίωμα της εγκαταστάσεως στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα

Τίτλος του περιοδικού Τεχνικά Χρονικά

Ένδειξη τεύχους (Χρονολογία. Τόμος ή/και τεύχος) Έτος 19ο, Απρ.-Ιουλ. 1980)

Σελίδες τμήματος σ. 11-16

Παράδειγμα: Κουλουμπής, Ε.; Σαμουηλίδης, Ι.Δ.-Το δικαίωμα της εγκαταστάσεως στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. - Τεχνικά χρονικά. Έτος 19ο, Απρ.-Ιούλ. 1980. - σ. 11-16.