|
Συναπτική Πλαστικότητα ΙΙ:
Αναγνώριση του Διακόπτη Πλαστικότητας και του Μηχανισμού Συναπτικού Εντοπισμού
ΜΙΧΜΙΖΟΣ Δ., ΚΩΣΤΑ Β., ΚΑΡΛΟΒΑΣΙΤΟΥ-ΚΟΝΙΑΡΗ Α., ΑΣΠΡΟΔΙΝΗ Ε., ΜΠΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ
Σ.
Α' Νευρολογική Κλινική, ΑΠΘ, ΑΧΕΠΑ
Περίληψη
Τα τελευταία 30 χρόνια έχουν αποδειχτεί διάφορες μορφές συναπτικής πλαστικότητας,
με πλέον σημαντικές τη μακρόχρονη ενδυνάμωση (LTP) και τη μακρόχρονη αποδυνάμωση
(LTD) και τα χαρακτηριστικά και οι απαιτούμενες συνθήκες πρόκλησής τους είναι
πολύ ενδεικτικά του ότι αυτή η πλαστικότητα αποτελεί το υπόστρωμα της μνημονικής
εγχάραξης. Τα μοριακά, βιοχημικά και δομικά μοντέλα συναπτικής πλαστικότητας
που έχουν προταθεί στο παρελθόν προσπαθούν να αποδώσουν τον πρωταρχικό ρόλο
του διακόπτη πλαστικότητας σε κάποιο μόριο διπλού χαρακτήρα, όπως η εξαρτημένη
από το ασβέστιο καλμοδουλινική κινάση ΙΙ (CaM-ΚΙΙ). Παρ' όλο που η ενεργοποιήσή
της είναι προϋπόθεση για την πρόκληση LTP, και αυτό συμβαίνει μόνο σε περιβάλλον
αυξημένης συγκέντρωσης ιόντων Ca++, όλα τα προηγούμενα μοντέλα αδυνατούν να
προσφέρουν τη σύνδεση μεταξύ μοριακών, βιοχημικών ή δομικών μετατροπών και της
ελαττωμένης ηλεκτροφυσιολογικής απόκρισης που έχει παρατηρηθεί στην περίπτωση
της συναπτικής αποδυνάμωσης αλλά και απαντήσεις στα ερωτήματα που επιμένουν.
Το προτεινόμενο ενοποιημένο μοντέλο θεωρεί ως διακόπτη συναπτικής πλαστικότητας τη διάρκεια και τον εντοπισμό της αύξησης των μικροσυγκεντρώσεων ιόντων Ca++ σε διάφορες περιοχές του μετασυναπτικού άκρου, μία αύξηση που έχει βρεθεί να εξαρτάται τόσο από την εισροή ιόντων Ca++ όσο και από την απελευθέρωσή τους από τις δεξαμενές του λείου ενδοπλασματικού δικτύου. Το μοντέλο επίσης προτείνει ως μηχανισμό συναπτικού εντοπισμού την παρατεταμένη εισροή ιόντων Ca++, αυτή τη φορά στο δενδριτικό στέλεχος, στη βάση των ακάνθων με σύναψη υπό ενδυνάμωση μέσω των τασεοελεγχόμενων διαύλων ιόντων Ca++ (VDCC). H αύξηση αυτή θα φέρει τα πρωτεϊνικά προϊόντα που απαιτούνται για τη σταθεροποίηση των δομικών μετατροπών της ενδυνάμωσης στις συγκεκριμένες συνάψεις.
Λέξεις κλειδιά: Μνήμη, ιππόκαμπος, συναπτική πλαστικότητα, μακρόχρονη αποδυνάμωση (LTD), μακρόχρονη αποδυνάμωση (LTP), διακόπτης πλαστικότητας.