Τα χαρακτηριστικά της λειτουργικής οικογένειας: κατά πόσο είναι διαχρονικά και οικουμενικά;
ΒΛΑΣΣΗΣ ΤΟΜΑΡΑΣ
Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής

Η εκτίμηση της λειτουργίας της οικογένειας λαμβάνει υπόψη συγκεκριμένες διαστάσεις: Τα δομικά χαρακτηριστικά (όρια, κανόνες, ρόλοι του κάθε μέλους, ιεραρχία, κα) είναι μία από τις διαστάσεις αυτές. Εξίσου σημαντικές είναι η επικοινωνία μεταξύ των μελών, η συναισθηματική εκφραστικότητα, η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και διαχείρισης κρίσεων, καθώς και η προσαρμοστικότητα σε αλλαγές του περιβάλλοντος ή σε αλλαγές που προκύπτουν από τη διαδοχή των φάσεων του κύκλου ζωής της οικογένειας. Οι διαστάσεις αυτές, καθώς και άλλες, είναι μετρήσιμες με τη βοήθεια κλιμάκων, αυτοσυμπληρούμενων ή συμπληρούμενων από τον παρατηρητή μιας οικογενειακής συνεδρίας. Θα πρέπει, ωστόσο, να διευκρινιστεί ότι δεν υπάρχει το πρότυπο της «ιδανικής» οικογένειας προς το οποίο παραβάλλονται οι μετρήσεις που προκύπτουν από τη χορήγηση ερωτηματολογίων και κλιμάκων.

Προκειμένου να αξιολογηθεί το τι είναι λειτουργικό και τι δυσλειτουργικό θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο μοντέλο αξιολόγησης και άλλες παράμετροι, όπως ο τύπος της οικογένειας (π.χ. εκτεταμένη, πυρηνική, μονογονεϊκή, ανασυσταθείσα μετά από διαζύγιο), καθώς και το γεωγραφικό, το κοινωνικό και το πολιτιστικό στίγμα της οικογένειας.

Τέλος, οι οικογενειακοί σύμβουλοι και θεραπευτές, προσεγγίζοντας την κάθε οικογένεια, θα πρέπει να έχουν επίγνωση και του δικού τους στίγματος, πεποιθήσεων και αξιών, δεδομένου ότι αυτά τα προσωπικά τους στοιχεία αναμένεται ότι θα επηρεάσουν τη στάση και τις παρεμβάσεις τους. Εγκέφαλος 2009, 46(4):158.