|
|||
|
|||
Επιθετικότητα και παιδί. Μελέτη σε ένα μικρό δείγμα κοινότητας της Αθήνας
Σ. ΛΕΒΙΔΙΩΤΗ-ΛΕΚΚΟΥ*, Β.**, Ε. ΠΕΧΛΙΒΑΝΙΔΟΥ***, Λ. ΛΕΓΑΚΗ****, Δ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ*****
*Δρ.Κοιν. Εργασίας L.SW.M.A. Ψυχολόγος, Θεραπευτής Οικογένειας, Αναπλ. Καθηγήτρια TEI Aθήνας.
**Κοιν. Λειτουργός, Εργασιακή Σύμβουλος ΚΠΑΠ Περιστερίου.
***Κοιν. Λειτουργός, Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών.
****Ψυχολόγος , Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών,
*****Επίκουρος Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών
Σκοπός της παρούσης έρευνας ήταν να μελετήσουμε την επιθετικότητα των παιδιών σε σχέση με τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς και των οικογενειών τους, σε ένα μικρό δείγμα μιας κοινότητας της Αθήνας, ηλικίας 5 έως 12 ετών, 10 αγόρια και 5 κορίτσια, μέσος όρος ηλικίας 8 έτη και 7 μήνες.
Το επιθετικό παιδί αποσκοπεί στο να προκαλέσει πόνο, τραύμα, ζημιά, στενοχώρια, ενόχληση ή οργή είναι βίαιο και επιθετικό: έχει ξεσπάσματα οργής, χτυπά και παρουσιάζει μειωμένη σχολική επίδοση, προκαλεί συγκρούσεις, είναι εκδικητικό και καταστρεπτικό σε πράγματα άλλων, λέει ψέματα, αρπάζει ξένα πράγματα, κακομεταχειρίζεται ζώα, κάνει σκασιαρχείο, εκφράζει θυμό και πόνο. Η επιθετική συμπεριφορά πυριδοτείται από την αίσθηση απειλής σε ψυχικό επίππεδο και σχετίζεται με βιολογικούς και κληρονομικούς και ατομικούς ενδοψυχικούς παράγοντες.
Σημαντικά γεγονότα ζωής της οικογένειας, συγκρούσεις, διαζύγιο, συναισθηματικές αποστερήσεις, σοβαρή ψυχοπαθολογία στην οικογένεια, οικονομικά προβλήματα φαίνεται να επηρεάζουν την εκδήλωση της επιθετικότητας.
Υλικό και Μέθοδος: Το δείγμα της παρούσας μελέτης συγκροτήθηκε στην Αθήνα (1998 έως 2000), στην Υπηρεσία Παιδιών και Εφήβων του Κοινοτικού Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα-Καισαριανής, επελέγησαν 15 παιδιά με διάγνωση προβλήματα διαγωγής ή συμπεριφοράς.
Μελετήθηκαν: i. ατομικό κοινωνικό ιστορικό και πληροφορίες που δόθηκαν για το παιδί από τους ίδιους τους γονείς ii. πληροφορίες για μερικά από τα παιδιά από το δάσκαλό τους, iii. ψυχολογικές δοκιμασίες που απευθύνθηκαν στο ίδιο το παιδί: προβλητικό τεστ «οικογενειακών καταστάσεων», ζωγραφική, και συμβολικό παιχνίδι.
Αποτελέσματα: Η συμπεριφορά των επιθετικών παιδιών του δείγματος χαρακτηρίζεται κυρίως από βία και επιθετικότητα στο σπίτι και στο σχολείο, δύσκολα πειθαρχούν σε όρια και κανόνες, δεν έχουν παρέες και φίλους, έχουν μειωμένη σχολική επίδοση, συνεχώς, τσακώνονται με τους συνομηλίκους τους, έχουν άγχος, δυσκολίες στον ύπνο (αϋπνίες, εφιάλτες, τρόμους).
Δεν έχουν εξωσχολικές δραστηριότητες, οι οικογένειές τους έχουν περιορισμένες κοινωνικές σχέσεις και βίωσαν σημαντικά γεγονότα ζωής: έντονες συγκρούσεις, διαζύγιο ή οικονομικά προβλήματα, ανεργία πατέρα, παραπτωματικότητα γονέων/χρήση ουσιών.
Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των γονέων των παιδιών σύμφωνα με τη δική τους εκτίμηση, εντοπίστηκαν επίσης. Διαγνώστηκε νοσηρότητα διαταραχών σε όλα τα παιδιά του δείγματος: Διαταραχή της διαγωγής, Συναισθηματικές Διαταραχές, Μαθησιακές Δυσκολίες, καθυστέρηση στο λόγο ή την κίνηση ή την οπτική και ακουστική αντίληψη. Σε ένα παιδί διαγνώσθηκε Νοητική Καθυστέρηση.
Συμπεράσματικά σημειώνεται η ανάγκη περαιτέρω έρευνας, σχεδιασμού μέτρων στήριξης, των παιδιών που βρίσκονται σε κίνδυνο (στην οικογένεια, το σχολείο, την κοινότητα, και εκπαίδευσή τους σε κοινωνικές δεξιότητες). Επίσης βοήθεια στην επικοινωνία της οικογένειας. Εγκέφαλος 2010, 47(2):103-104.
ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
