Ο εγκεφαλικός θάνατος: θάνατος ή ζωή;
ΣΤΑΥΡΟΣ Ι. ΜΠΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ
Α' Νευρολογική Κλινική Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Περίληψις
Ο εγκεφαλικός θάνατος, απετέλεσεν αντικείμενον ευρείας συζητήσεως κατά τα τελευταία έτη, ιδίως από της επιτυχούς μεταμοσχεύσεως ζωτικών oργάνων, η λήψις των οποίων εκ μή πτωματικού δότου ή ζώντος εθελοντού, επιβάλλει την αναγνώριση αυτού ως θανάτου υπό την πλήρη βιολογικήν έννοιαν αυτού. Ο εγκεφαλικός θάνατος απορρέων από την πλήρη και μη αναστρέψιμον αλλοίωσιν όλου του εγκεφάλου, εις σημείον ώστε να μη υφίστανται πλέον βιώσιμοι νευρωνικαί νησίδες, διαγιγνώσκεται επί τη βάσει κριτηρίων, τα οποία καθορίζονται εις κλινικόν και παρακλινικόν επίπεδον διά των οποίων καταδεικνύεται η πλήρης έλλειψις εγκεφαλικής λετιουργικότητος, η πλήρης έλλειψις μεταβολικής δραστηριότητος εις το εγκεφαλικόν στέλεχος και τους υπερσκηνιδίους σχηματισμούς και η ολοσχερής διακοπή της αιματικής κυκλοφορίας εκ των έσω καρωτίδων και της σπονδυλοβασικής αρτηρίας εις τον ενδοκράνιον χώρον.
Αι μορφολογικαί μελέται του εγκεφάλου, υπό το ηλεκτρονικόν μικροσκόπιον, ολίγα λεπτά ήδη από της επελεύσεως του εγκεφαλικού θανάτου αποδεικνύουν την ισχαιμικήν νέκρωσιν των νευρικών κυττάρων ενώ προϊόντος του χρόνου επέρχεται αυτόλυσις του συνόλου της εγκεφαλικής ουσίας. Τόσον εκ των μορφολογικών όσον και εκ των νευροχημικών και νευροφυσιολογικών δεδομένων, καθίσταται αναμφισβήτητος η πλήρης και αμετάστρεπτος νέκρωσις όλων των ενδοκρανίων δομών του κεντρικού νευρικού συστήματος. Επί εγκεφαλικού θανάτου, συνεπεία της πλήρους πλέον απωλείας του νευρωνικού ελέγχου της καρδιακής λειτουργίας, της αναπνοής και του μεταβολικού και λειτουργικού έργου των λοιπών ζωτικών οργάνων, η διατήρησις της μορφολογικής και λειτουργικής συνεχείας αυτών καθίσταται εφικτή μόνον διά της μηχανικής διατηρήσεως της αναπνοής, της φαρμακολογικής διατηρήσεως της καρδιακής λειτουργίας και του αγγειοκινητικού τόνου και των αδιαλείπτων προσπαθειών διατηρήσεως του ιστικού ομοιοστατικού ισοζυγίου.
Η επί τη βάσει αντικειμενικών δεδομένων, αναγνώρισις του εγκεφαλικού θανάτου, ως τελικής εκβάσεως της ζωής, αίρει τους ευλόγους θεολογικούς φιλοσοφικούς και ηθικούς προβληματισμούς, οι οποίοι απορρέουν εκ του ενδεχομένου διαχωρισμού της υπαρξιακής και οντολογικής εννοίας του εγκεφαλικού θανάτου εκ του καρδιακού θανάτου.

Πλήρες κείμενο