Παρουσίαση και προσαρμογή του Boston Naming Test (ΒΝΤ) στα ελληνικά δεδομένα
και η ικανότητα αξιοπιστίας και εγκυρότητάς του σε σχέση με το MMSE
ΤΣΑΝΤΑΛΗ Ε.¹, ΛΕΚΚΑ Σ.¹, ΤΣΟΛΑΚΗ Μ.², ΚΑΖΗ Ε., ΚΑΖΗΣ Α^2
1Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Ψυχολογίας
²Γ’ Νευρολογική Κλινική, Τμήμα Ιατρικής, Α. Π. Θ.
Νοσοκομείο “Γ. Παπανικολάου”

Περίληψη
H δυσκολία κατονομασίας είναι από τα πρώτα κυρίαρχα συμπτώματα και ένα από τα διαγνωστικά κριτήρια της γνωστικής έκπτωσης στην πιθανή Άνοια Τύπου Alzheimer (ΑΤΑ), γιατί υποδηλώνει την αποδιοργάνωση της σημασιολογικής μνήμης. Η τελευταία γίνεται αντιληπτή καθώς οι ασθενείς με πιθανή ΑΤΑ έχουν δυσκολίες στην εύρεση λέξεων ή κάνουν παύσεις ή χρησιμοποιούν περιφράσεις με σκοπό να βρουν τη σωστή ονομασία των λέξεων. Στη συγκεκριμένη έρευνα κύριος στόχος μας ήταν να διερευνηθεί εάν το Boston Naming Test (BNT), μια κλίμακα οπτικής κατονομασίας, μπορεί να διαφοροποιήσει τους ηλικιωμένους χωρίς γνωστικές διαταραχές (υγιείς) από τους ασθενείς με πιθανή ΑΤΑ και από τους ασθενείς με Άλλου Τύπου Άνοια (ΑΛΤΑ). Το δείγμα μας το αποτελούσαν 74 ασθενείς με πιθανή ΑΤΑ, 85 υγιείς ηλικιωμένοι, και 21 ασθενείς με ΑΛΤΑ. Η ομάδα των ασθενών με άλλου τύπου άνοια συμπεριλάμβανε ασθενείς με αγγειακή άνοια, με σωμάτια του Lewy και μικτού τύπου άνοια.

Εφαρμόσαμε την ανάλυση πολλών παραγόντων (ANOVA) για να διερευνήσουμε αν η συνολική επίδοση στο ΒΝΤ μπορεί να διαφοροποιήσει τις τρεις ομάδες μεταξύ τους με βάση τη διάγνωση και αν υπάρχει επίδραση και αλληλεπίδραση μεταξύ των ανεξάρτητων (ηλικία, εκπαίδευση) και εξαρτημένων μεταβλητών (συνολική επίδοση στο ΒΝΤ, αριθμός σημασιολογικών βοηθειών, αριθμός φωνολογικών βοηθειών, απαντήσεις χωρίς καμία βοήθεια και συνολικός χρόνος). Βρήκαμε ότι η συνολική επίδοση στο ΒΝΤ μπορεί να διαφοροποιήσει τους υγιείς ηλικιωμένους από τους ασθενείς με πιθανή ΑΤΑ (95,6%) όχι όμως από τους ασθενείς με ΑΛΤΑ (52,4%), παρά τις μεγάλες τους διαφορές στην επίδοση. Μόνο η χορήγηση φωνολογικής βοήθειας μπορούσε να διαφοροδιαγνώσει τους ασθενείς με πιθανή ΑΤΑ (μέσος όρος=3) από τους ασθενείς με ΑΛΤΑ (μέσος όρος=9,9).

Επίσης, βρέθηκε στατιστικά σημαντική επίδραση της εκπαίδευσης στη συνολική επίδοση στο ΒΝΤ σε σχέση με τη φωνολογική βοήθεια, και αλληλεπίδραση ανάμεσα στην εκπαίδευση και τη διάγνωση και ανάμεσα στη διάγνωση και την ηλικία σε σχέση με τη φωνολογική βοήθεια. Επιπλέον, παρουσιάστηκε ισχυρή συσχέτιση ανάμεσα στη νοητική κατάσταση (MMSE) και στην ικανότητα κατονομασίας, δηλαδή στη συνολική επίδοση στο ΒΝΤ (r=.81). Τέλος, προσαρμόστηκε το ΒΝΤ στους Έλληνες ηλικιωμένους της ίδιας εκπαίδευσης και ηλικίας καθώς είχε κατασκευαστεί για αφασικούς όλων των ηλικιών.

Λέξεις κλειδιά: Προσαρμογή, Αξιοπιστία, Εγκυρότητα, Δυσκολία Κατονομασίας, Boston Naming Test, Ελληνική Γλώσσα, Ηλικιωμένοι, Alzheimer.

Πλήρες κείμενο