Συννοσηρότητα και αλκοόλ
ΜΕΛΛΟΣ Ε.
Ψυχίατρος - Πρόγραμμα "ΑΘΗΝΑ"
Α΄ Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών - ΟΚΑΝΑ
Περίληψη
Η αυξημένη συνύπαρξη ψυχιατρικής συμπτωματολογίας σε ασθενείς με προβλήματα κατάχρησης/εξάρτησης από το οινόπνευμα έχει επισημανθεί από παλιά στη διεθνή βιβλιογραφία. Κλινικές και επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι σχεδόν τα 2/3 των αλκοολικών ασθενών πληρούν κριτήρια άλλης μείζονος ψυχιατρικής διαταραχής κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Μια σειρά από υποθέσεις έχουν διατυπωθεί στην προσπάθεια να δοθεί εξήγηση στην υψηλή συννοσηρότητα που παρατηρείται στα εξαρτημένα από το οινόπνευμα άτομα. Αρκετοί υποστηρίζουν ότι η ψυχοπαθολογία αυτή αποτελεί προϋπάρχουσα μακροχρόνια ψυχιατρική διαταραχή, ενώ άλλοι θεωρούν ότι οφείλεται άμεσα στην κατάχρηση του οινοπνεύματος.
Οι συχνότερες ψυχιατρικές οντότητες του άξονα Ι που συνδέονται με την κατάχρηση οινοπνεύματος είναι οι συναισθηματικές και οι αγχώδεις διαταραχές.
Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι ποσοστό έως και 80% των αλκοολικών αναφέρουν συμπτώματα καταθλιπτικής διαταραχής, ενώ τουλάχιστον το 1/3 από αυτούς πληροί κριτήρια μείζονος κατάθλιψης. Οι περισσότερες μελέτες, κυρίως από τη δεκαετία του 1990, υποστηρίζουν την άποψη ότι τα 2/3 της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας των αλκοολικών ασθενών είναι δευτεροπαθής, επαγόμενη από το οινόπνευμα.
Αντίστοιχες απόψεις φαίνεται να επικρατούν και για τις αγχώδεις διαταραχές, καθώς μόνο το 10% της αγχώδους συμπτωματολογίας των αλκοολικών εμμένει ικανό χρονικό διάστημα μετά την διακοπή της χρήσης αλκοόλ. Η επιδημιολογική έρευνα στις ΗΠΑ (ECA, 1990) έδειξε ότι οι αλκοολικοί ασθενείς είχαν 2,4 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαταραχές πανικού, 2,1 φορές ιδεοψυχαναγκαστικού τύπου συμπτώματα και 1,4 φορές φοβικού τύπου διαταραχές συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό.
Συμπερασματικά η σχέση ανάμεσα στον αλκοολισμό και τις συνυπάρχουσες ψυχιατρικές διαταραχές είναι σύνθετη και δεν έχει επαρκώς διερευνηθεί. Η έγκαιρη αναγνώριση και η θεραπευτική αντιμετώπιση της ψυχοπαθολογίας, όπου αυτό απαιτείται, παραμένει ένα ζήτημα ουσιώδους σημασίας για την πρόγνωση και της αλκοολικής διαταραχής. Eγκέφαλος 2009, 46(2):72-78.
Λέξεις κλειδιά: Kατάχρηση/εξάρτηση οινοπνεύματος, συννοσηρότητα, σχιζοφρένεια, κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, διαταραχές διατροφής.