Ο ρόλος της οικογένειας στην εξέλιξη και θεραπεία του αλκοολισμού
ΠΟΜΙΝΙ Β.
Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Α' Ψυχιατρική Κλινική Παν/μιου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκομείο

Περίληψη
Η εξάρτηση από το αλκοόλ είναι ένα φαινόμενο σύνθετο και πολυ-παραγοντικό που εξαρτάται από την αλληλεπίδραση ατομικών βιολογικών και ψυχολογικών στοιχείων, με περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως οι οικογενειακές σχέσεις και οι πολιτισμικές συνήθειες.

Το ενδιαφέρον για την οικογένεια του εξαρτημένου έχει αναπτυχθεί σύμφωνα με τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις: 1. Η οικογένεια ως "θύμα" της εξάρτησης, με εστίαση στις αρνητικές συνέπειες που προκαλεί η εξάρτηση στα μέλη της οικογένειας, 2. Η οικογένεια ως δυσλειτουργικό σύστημα, το οποίο συντελεί στην ανάπτυξη και συντήρηση του προβλήματος και 3. Η οικογένεια ως πλαίσιο βοήθειας για την επίλυση του προβλήματος. Τα σύγχρονα μοντέλα θεραπείας που απευθύνονται στα εξαρτημένα άτομα και τις οικογένειές τους λαμβάνουν υπόψη και τα τρία αναφερόμενα επίπεδα.

Η κάθε οικογένεια με μέλος εξαρτημένο από το αλκοόλ αντιμετωπίζει μια κατάσταση, η οποία: 1) είναι χρόνια, 2) είναι κυκλική, 3) συνδέεται με συγκεκριμένες επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, 4) επηρεάζεται από τη χρήση της ουσίας, 5) έχει συγκεκριμένη πορεία με σοβαρές συνέπειες για την βιολογική και ψυχολογική υγεία του εξαρτημένου, αλλά και των άλλων μελών της οικογένειας.

Η πίεση που ασκεί η οικογένεια ώστε το εξαρτημένο άτομο να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του είναι σημαντικότατη και είναι μία από τις κύριες πηγές κινητοποίησης του. Έχει μεγάλη σημασία λοιπόν να γίνει αποδεκτό το αίτημα βοήθειας των συγγενών του αλκοολικού και να αξιοποιηθεί το κίνητρο τους για αλλαγή.

Η συμβουλευτική οικογένεια, η οικογενειακή ψυχοθεραπεία και η θεραπεία ζεύγους έδειξαν να είναι αποτελεσματικά εργαλεία για την αντιμετώπιση του αλκοολισμού και των σχετιζόμενων προβλημάτων. Eγκέφαλος 2009, 46(2):84-91.

Λέξεις κλειδιά: Αλκοόλ, εξάρτηση, οικογένεια, οικογενειακή ψυχοθεραπεία, θεραπεία ζεύγους.

Πλήρες κείμενο