Αλκοόλ και τέχνη - Θεραπευτικές παρεμβάσεις και καλλιτεχνικές διαφυγές
KΡΑΣΑΝΑΚΗΣ ΣΤ.
Ψυχίατρος-Δραματοθεραπευτής, Επιστημονικός Υπεύθυνος του Προγράμματος Απεξάρτησης "ΘΗΣΕΑΣ" , Πρόεδρος Ινστιτούτου Δραματοθεραπείας "ΑΙΩΝ"
Περίληψη
Εδώ θα παρουσιασθούν δυο θεραπευτικές παρεμβάσεις στο χώρο της απεξάρτησης που αποτελούν τεχνικές της δραματοθεραπείας.
Η δραματοθεραπεία είναι μια θεραπευτική διαδικασία που αναδεικνύει την τέχνη ως θεραπευτική διαμεσολάβηση. Ειδικότερα αξιοποιεί την δραματική μεταφορά και το παράδοξο του θεάτρου. Φαίνεται ότι στο χώρο της απεξάρτησης από το αλκοόλ παίζει σημαντικό ρόλο η διερεύνηση της διαδρομής του ατόμου και οι σχέσεις του όχι μόνο με την οικογένεια αλλά και το ευρύτερο κοινωνικό σύστημα.
Παράλληλα υπεισέρχονται σωματικοί παράγοντες ιδιαίτερα έντονοι που δεν είναι δυνατόν να εξαιρεθούν της θεραπευτικής διαδικασίας.
Η πρώτη τεχνική είναι το "body image". Το σώμα του αλκοολικού έχει την δική του γλώσσα ενώ συχνά έχει κακοποιηθεί και παραμεληθεί. Μέσα από μια παιγνιώδη διαδικασία που γίνεται σε ζευγάρια και που ο ένας αποτυπώνει το περίγραμμα του σώματος του άλλου σε χαρτί μήκους όσο και το σώμα, εκφράζεται όχι μόνο η σχέση καθενός με το σώμα του, η φροντίδα και το ενδιαφέρον του για αυτό, αλλά και η βαθύτερη εικόνα που έχει κάποιος για την ύπαρξη του στο χώρο αλλά και πως αισθάνεται με ένα μεταφορικό τρόπο για το σώμα που μεταφέρει ή τον μεταφέρει. Τι ενδοβάλει, τι ενσωματώνει και τι προβάλει σε αυτό.
Ακολούθως θα αναφερθώ στην "Γραμμή της ζωής" μια διαδικασία όπου ο θεραπευόμενος διατρέχει την ζωή του σαν μια διαδρομή με ανοδικές και καθοδικές φάσεις, τοποθετώντας τους σημαντικότερους σταθμούς αναφορικά με πράξεις, πρόσωπα ή καταστάσεις.
Δίνεται με αυτόν τον τρόπο η δυνατότητα να αντικρίσει ο θεραπευόμενος την ζωή του ως ένα ταξίδι με δυο φάσεις, την πριν και μετά την χρήση.
Εάν δε η διαδικασία αυτή συμβεί σε θεραπευτικό group, αναπτύσσεται η δυναμική της ομάδας με την εμπλοκή των μελών στην προσωπική ιστορία του μέλους της, ενώ παράλληλα να αναπλαισιώνουν και αναστοχάζονται τις σχέσεις τους με τους σημαντικούς άλλους.
Οι ανωτέρω τεχνικές πέρα από την θεραπευτική τους εμβέλεια αποτελούν και καλλιτεχνικές διαφυγές, η θεραπευτική πράξη λειτουργεί παράλληλα και ως πολιτιστικό γεγονός. Eγκέφαλος 2009, 46(2):100-104.
Λέξεις κλειδιά: Δραματοθεραπεία, αλκοόλ, θεραπεία μέσω τέχνης.