«Οικογένειες και παιδιά μειονοτήτων και αλλοδαπών στη σύγχρονη Ελλάδα»
ΘΕΑΝΩ ΚΑΛΛΙΝΙΚΑΚΗ
Καθηγήτρια Κοιν. Εργασίας ΔΠΘ. Εισήγηση στην Ημερίδα του Συλλόγου «ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ»: Οικογένεια: Προκλήσεις στη Σύγχρονη Ελληνική Κοινωνία, Αθήνα, 22 Μαΐου 2009.
Περίληψη
Μετά από μια σύντομη αναφορά στη σημαίνουσα κοινωνική μεταβολή, και στις αλλαγές που αφορούν την οικογένεια και συμβαίνουν στην Ελλάδα από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, παρουσιάζονται οι πολιτικές που απευθύνονται στις οικογένειες και τα παιδιά, που ζουν εκεί. Ως αποτέλεσμα της απουσίας μιας συνεκτικής οικογενειακής πολιτικής, η ελληνική οικογένεια παρά την αυξανόμενη ρευστότητα της παραμένει ο πιο σημαντικός φορέας παροχής κοινωνικής πρόνοιας. Παρότι η αρχή του συμφέροντος του παιδιού διαπερνά την εκσυγχρονισμένη νομοθεσία και έχουν προβλεφθεί προσεγγίσεις υποστήριξης των ιδιαίτερων αναγκών και των κοινωνικών δικαιωμάτων των μειονοτήτων, οι εφαρμοζόμενες πολιτικές δεν είναι επαρκώς αποτελεσματικές.
Η Ελλάδα έχει εξελιχθεί σε χώρα υποδοχής μεγάλου αριθμού μεταναστών και αιτούντων άσυλο χωρίς ταυτόχρονη υιοθέτηση μιας σαφούς και συντονισμένης μεταναστευτικής πολιτικής. Με κρίσιμα κενά νόμου και αντιφάσεις έρχονται αντιμέτωπα τα παιδιά που γεννιούνται από αλλοδαπές μητέρες και παραμένουν ανιθαγενή ως την ηλικία των 18 ετών και τα ασυνόδευτα ή μη παιδιά αιτούντων άσυλο, τα οποία «φιλοξενούνται» σε ακατάλληλες συνθήκες.
Η εργασία εστιάζεται στην πρόσβαση των πολιτισμικά διαφερόντων στην εκπαίδευση, το μοναδικό, ευκρινώς καθολικό σύστημα πολιτικής της χώρας. Υποστηρίζει την άμεση ανάγκη ίδρυσης κοινωνικών και ψυχολογικών υπηρεσιών σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης και τις υπηρεσίες πρώτης γραμμής -υγείας - ψυχικής υγείας, της κοινωνικής φροντίδας-, με στόχο την εφαρμογή μιας στρατηγικής κοινωνικών δικαιωμάτων και συνηγορίας τόσο στο εσωτερικό των εν λόγω υπηρεσιών όσο και στα δίκτυα που θα αναπτύξουν με τις οικογένειες και τις τοπικές κοινωνίες. Εγκέφαλος 2009, 46(4):174-181.
Λέξεις κλειδιά: Κοινωνική πολιτική για οικογένειες-παιδιά, παιδιά μειονοτήτων, παιδιά αιτούντα άσυλο.